నూరుల్ హసన్ ( అనే / అంటూ పిలవబడ్డ అతడికి)*

ఒక తెల్లవారుఝామున

నోటి వెంట నురగతో అతడు మరణిస్తాడు

గుండెల్లో నొప్పి

మంచం పైనుంచి లేవాలి

శరీరం సహకరించదు

భూమిని రెండు అరచేతులతో ఆపేందుకు ప్రయత్నించినట్టు
రెండు అరచేతులనీ బలంగా మంచంపై నొక్కిపెట్టి

శరీరాన్ని గది విశ్వంలోకి లేపేంతలోనే, కదలబోయే౦తలోనే

నక్షత్రాల పోడిలా మెరుస్తోన్న నురగ

నోటిలో, నాసికా రంధ్రాలలో కలసిపోయి, నేలపైకి రాలిపోయి

అతను మరణిస్తాడు: హార్ట్ ఎటాక్ అని అంటారు వాళ్లు.

అతనూ చెబుతుండేవాడు

దట్టమైన అడవిలో తిరుగాడే ఏనుగులా, ఈ జీవితారణ్యంలో
నిర్భయంగా నడుస్తో చెబుతుండేవాడు:

'నేనెపుడో మరణిస్తాను, ప్రేమ లేక ఒత్తిడికి లోనైన గుండెతో'

తన భారీ శరీరంతో, భూమి పైకి వొంగిన నల్లని నక్షత్రంలా

కాఫి కప్పు పైకి వొంగుతో అతను తిరిగి కొనసాగించేవాడు

'ప్రేమ. నాకు ప్రేమ కావాలి

ప్రతిరోజూ కావాలి. మూడు పూటలూ కావాలి

చక్కగా ఉడికిన మాంసం లాంటి ప్రేమ'

మెరుపులతో పగులుతున్న రాత్రి ఆకాశంలా
అతను నవ్వుతో చిట్లేవాడు - ఇరానీ కేఫెలలో
తరచుగా లిబర్టీ దగ్గర 'మొఘల్ దర్బార్' లో
నవ్వులతో వొణికి పోయేవాడు-

అతని భాష దైహిక భాష

'ప్రేమ గురించి మరి కొద్దిగా', కుర్చీలో వెనక్కు వాలుతూ

బహు దూరపు ప్రయాణంలో చెట్టు నీడన చెట్టు కింద
చెట్టుకు ఆనుకున్న ప్రయాణికుడిలా సాగిలబడుతూ చెప్పేవాడు

'నువ్వు ప్రేమించావా? పోనీలే ప్రేమించే ఉంటావు కానీ

నిజంగా ప్రేమించు. యిదే సమయం
యిదే సరైన రక్త సమయం. ప్రేమించేందుకు

రేపటికి స్మృతులను మిగుల్చుకునేందుకు'.

కానీ ఎలా ప్రేమించాలి?

'శరీరంతో స్వప్నించినట్టు, కలకీ వాస్తవానికీ మధ్య సీమలో

రెండూ అయ్యి రెండూ కాకుండా ఉండాలి ఒక్కటిగా ఉండాలి

ప్రేమించడం ఎప్పుడూ ఒక కళ. నువ్వు కవిత్వం రాస్తావే అలా.'

అతనూ కవిత్వం రాసాడు కానీ మృత్యువుతో

బహుశా, అతను మృత్యువుని ప్రేమించాడు

మధ్యాన్నం పూట నాంపల్లి హోటల్లో

తందూరి రొట్టేలనూ మాంసాన్ని ఇష్టపడినంతగా-

'ఆకలి వేసినప్పుడు ఎంత ఇష్టంగా తింటావు అన్నాన్నీ?

అంత ఇష్టంగా రమించాలి, కానీ
ప్రతీసారీ అది అలా కష్టమనుకో

ప్రేమతో రమించడం, నీకైనా తనకైనా
అయినా ప్రేమని వోదులుకోకూడదు

తెలీదా నీకు?శరీరం కూడా కవిత్వమే-'

శరీరమూ కవిత్వమే.అతనూ
అతని శరీరమూ కవిత్వమే

డెక్కన్ క్రానికాల్ పేపర్నీ, మరొక పుస్తకాన్ని
చంకలో ముదుచుకుని, బొద్దుగా ఉన్న
నిండైన నల్లటి మేఘంలా కదులుతో అనేవాడు-

'ఒక మందపాటి కవిత్వపు పుస్తకాన్ని నేను

ఆసక్తితో ఎవరూ చదవరు: నా భార్య
ఉపోద్ఘాతం మాత్రమే చదవగలిగింది

నా పిల్లలూ, వాళ్ళూ కొద్దిగానే-
కోరుకుంటాను, ఎవరైనా నన్ను
మొత్తంగా చదవాలని, తిరిగి రాయాలని-'

సంవత్సరాలు గడుస్తున్న కొద్దీ సమయం ఇరుకౌతుంది

ఎంతగా అంటే సమయమే మిగలనంతగా -

కవిత్వం ఒక నల్లని ఆకాశం లేదా

తెల్లని నక్షత్రాల నల్లని ఆకాశం.
చీకటిలో తల ఎత్తి చూడగలగాలి

నిండైన జాబిలిని మాత్రమే కాదు

అమావాస్యనాడు తళుక్కుమనే

నక్షత్రాలనీ చూడగలగాలి, వినగాలగాలి

అందుకు సమయం కావాలి

అందుకు ప్రేమ కావాలి

మనిషి కూడా ఆకాశమే.మనిషి కూడా ఒక నల్లని సముద్రమే

యవ్వనంలోనే కాదు కాలం గడుస్తున్న కొద్దీ

శరీరపు అలలని దాటి లోపలికి వెళ్లి
నక్షత్రాలనూ నక్షత్ర కవిత్వాలనూ చదవగలగాలి

అందుకు సమయం కావాలి

ఎప్పటికీ వీడిపోని మెత్తగా తాకే స్పర్శ కావాలి

ఎప్పటికీ ఆరిపోని మనస్సులోని తడి కావాలి

ఎప్పటికీ ఓడిపోని ప్రేమయపు యుద్ధం కావాలి

గుండెలో మృదువైన చెమ్మగిల్లిన హస్తాలు కావాలి

ఓదార్పుగా కౌగాలించుకునే స్నేహ కౌగిలి కావాలి

శరీర పరిమళం కావాలి జీవితపు చీకటి లోగిలిలోకి

పాదం మోపి నేనున్నానని నమ్మకంగా చెప్పే
రెండు అరచేతుల ఒత్తిడి కావాలి.ప్రేమ కావాలి

వృద్ధాప్యంలోనూ చలి మంట లాంటి

గుండె శంఖంలోని ని/శబ్ధం కావాలి.
కాకపోతే ఇవేమీ లేని నాడు, ఇవేమీ దొరకని నాడు

అసంఖ్యాక మడతల తెలుపు నలుపుల లాంటి రోజులలో
ఒక మనిషి తెల్లవారుఝామున
నోటివెంట నురగతో మరణిస్తాడు

ఆ తరువాత, చాలా రోజుల తరువాత

అతడిని పూడ్చిన సమాధిపై వర్షంలో
రెండు మొక్కలు ఆకాశంవైపు చేతులు చాస్తాయి

తల ఎత్తి నక్షత్రాలని గమనించమని చెబుతూ

మరణించి మొలకెత్తిన అతని బాహువులలోకి

ప్రపంచాన్ని ప్రేమగా ఒదిగిపోమ్మని కోరుతూ

రాయాలని కాంక్షించిన కవిత్వాన్ని వర్షంలో లిఖిస్తూ

వీస్తున్న గాలికీ, రాలుతున్న ఆకులకీ

పొగలా ముడివడి వీడి పిగిలిపోతున్న ఆకాశానికీ

మరు సంవత్సరానికి తనని
చూసేందుకని వస్తే, వచ్చే భార్యనీ పిల్లలనీ లేదా
తనకి పరిచయలస్థులైన మనుషులందరినీ

భూమిలోంచి తపనగా పొడుచుకు వచ్చిన
ఆ రెండు హస్తాలు ప్రార్ధిస్తాయి -

'నన్ను ప్రేమించండి'.