23 January 2023

  

పర్వీన్

స్కూలుకి ఎలా వెళ్ళవచ్చు?

వేకువఝామున స్నానం చేసిన చందమామల్లాగా 
లేదా, స్నానం చేసి అల్లరి చేసే చందమామల్లాగా వెళ్ళవచ్చు -
గాలికి ఊయలలూగే అశోకా చెట్లల్లాగా, గుంపుగా
గుబురు పొదల మధ్య సవ్వడి చేసే చిన్ని పక్షుల్లాగా వెళ్ళవచ్చు - లేదా

చిన్నారి యోధుల్లా, చిక్కటి అడవిలో దారి ఏర్పరచుకుంటూ
సాగిపోయే వేటగాళ్ళలాగానూ వెళ్ళవచ్చు - కానీ,
చాలాసార్లు, నడిచే మొక్కల్లాగా, కళ్ళల్లో ముళ్ళతో
బడికి కాకుండా పనికి వెడుతుండవచ్చు. ఎలా అంటే

ప్రతి ఉదయం
ఆకుపచ్చని జాబిలిలా లేదా
తెల్లగా నవ్వే ఆకుపచ్చని జాబిలిలా, పర్వీన్ లా - 
మరి పర్వీన్ ఎవరు?

ఆకుపచ్చని పరకిణీతో, చీపురు కట్టల రెక్కలతో
CIEFL లో చెత్త బుట్టలను  శుభ్రం చేసే అయిదేళ్ళ అమ్మాయి -
ఇంద్రధనుస్సులేవీ లేని సీతాకోకచిలుక - కళ్ళను
లోకమంత విశాలంగా విప్పార్చి చూసే నీటి చినుకు - 

మరి, పనికి ఎలా వెళ్ళవచ్చు?

కళ్ళ కింద లోకమంతా వానై రాలి పడుతున్నప్పుడు
రోజంతా తిండి లేక, రాత్రి నిదుర రాక, పాకపైనా  
పాకలోకీ, జనగణమనలాంటి సవ్వడి వలే, గులకరాళ్ళ వలే 
జారి పడుతున్న వర్షపు చినుకులకి దూరంగా ఒక మూలకి వొదిగి 
రాత్రి రెక్కలలోంచి, రెక్కలు నరుక్కునే పగటిలోకి

ఆకుపచ్చటి లంగా జాకెట్తో పర్వీన్ లా వెళ్ళవచ్చు -

తనకీ ప్రపంచం తెలుసు - గోళీకాయలా. కానీ ఒకటే రంగు
పేరేమీ లేనిది. పర్వీన్ లా, ఉనికి తప్ప అస్థిత్వం ఏమీ లేనిది -

మరి, ఇక తన ప్రపంచం ఏమిటి?

మొదటిది పని. చీపురు కట్టలు. లేదా
లతల్లా విచ్చుకున్న వేళ్ళ మధ్య శుభ్రమయ్యే ఎంగిలి పాత్రలు
పాలిపోయిన ఆకులలాంటి అరచేతులపై
చెంపలపై ఎర్రని గాయపు కోతలు - 

రెండొవది ఆకలి. వాసనొచ్చే అన్నమైనా
బూజు పట్టిన బ్రెడ్డు తునకైనా చాలు - ఆకలి తీరాలి. రెండు
చిట్టి అరచేతులతో కడుపుని, లేదా 
ఈ విశ్వమంతటి ఆకలిని నొక్కిపెట్టడం అసాధ్యం -

మరా క్షణాలలో, తన ప్రపంచం ఏమిటి?

రోదించడం. ఆకలిని తట్టుకోలేక, కుత్తుక తెగిన పావురంలా
చుట్ట చుట్టుకుని కొట్టుకులాడటం. తప్పదు. పోనీ
కనీసం మంచినీళ్ళు? పాకలోకి చొచ్చుకు వస్తున్న

నీటి కత్తుల మధ్య, అన్నం మెతుకులాంటి
ఒక నీటి బిందువైనా ఉండదు. తన చెంపలపై
జారే ఎంతో బరువైన కన్నీళ్ళలో,  నక్షత్రంలాంటి 
ఒక నీటి చినుకైనా ఉండదు. తను - ఆ పర్వీన్

ఆకుపచ్చని పర్వీన్ -
కమిలిపోయిన నెత్తురు కనుల పర్వీన్, ఆమె ప్రపంచం -
కలలు తప్ప మరేమీ లేని అన్నంలాంటి కనుల పర్వీన్
చిక్కని గంజిలాంటి కనుల పర్వీన్, చల్లని రొట్టెముక్క
దేహం గల పర్వీన్ , ఆమె ప్రపంచం -

అయితే, మరణం కంటే ఘాడమైన, హింసాత్మకమైన జీవితం కింద
తన లోకం లిప్తకాలం పాటు, వాన వెలిసాక విచ్చుకునే
సూర్యపుష్పం వలే, ఒకే ఒక్క క్షణం మెరుస్తుంది - 
తను నిజంగా నవ్విన క్షణాలలో, అయిదేళ్ళ వయస్సు, 
చిట్లిన విత్తనంలా ఫక్కుమని నవ్విన క్షణాలలో -

మరి, పర్వీన్  ఎప్పుడు నవ్వుతుంది?

ఆకుపచ్చని గడ్డిలో కలసిపోయి లేదా
తనే, విశాలమైన పచ్చిక మైదానంలా మారిపోయి
రోగగ్రస్థమైన కుక్కపిల్ల ఒకటీ, గుడ్డిదైన
కుక్కపిల్ల మరొకటీ - రెండిటితోనూ, వీచే గాలిలో

పరిగెడుతూ ఆడుకుంటున్నప్పుడు, సర్వం మరచి

వాటితో కలగలసిపోయి, స్వేచ్ఛగా పొర్లుతున్నప్పుడు
ప్రపంచమంతా ఒకే సవ్వడితో నిండిపోతుంది -
ఆకాశం నుంచి భూమి దాకా, ఎండిన మట్టిపై రాలే 

చినుకుల శబ్దంలాంటి నవ్వుతో, పర్వీన్ నవ్వుతో 

ప్రపంచమంతా, ఫక్కుమని ఫెటీల్మని పేలిపోయి
కనుల ముందు బూజుబూజుగా రాలిపడుతుంది
ఒక కన్నీటి బిందువులో బరువుగా మునిగిపోతుంది - మరి

పొరలు పొరలుగా, గాలి తెరల్లా విస్తరించుకుంటున్న ఆ శబ్దం 
నవ్వు - పర్వీన్ నవ్వు - ఆ సవ్వడి
కన్నీటి బిందువులు రాలిపడుతున్న సవ్వడి
కనులు పిగిలిపోతున్న సవ్వడి

స్వేచ్చదా, లేక రేపటి నిర్భందానిదా?
________________________________
మొదటి సంపుటి 'కొన్ని సమయాలు' లోంచి 

08 August 2022

ఆకృతి

త్తిగిల్లి ఒకవైపుకి, నిద్రపోతోంది
అమ్మ. బుగ్గ కిందుగా
మణికట్టు. శిశువు పిడికిలిలా
 
అరచేయి. పక్కగా పెయిన్ బామ్ -
కృతిమంగా
మగ్గపెట్టిన మామిడిపండులా
 
నలిగి, తన చర్మం. మసక బల్బు
వెలుతురులో
రోడ్డు పక్కగా వానలో నిండా
 
తడిచి, మూలుగుతున్న రెండు
కుక్కపిల్లల్లాగా
ఉన్నాయి, మూతపడ్డ తన
 
బరువైన కనురెప్పలు. జలుబై
శ్వాస సరిగ్గా
ఆడని, ఆగీ ఆగీ వినిపిస్తోన్న
 
తన గురక మాత్రమే, నీకు ఇక
మరెవరిదో
ఒకప్పటి యాతననీ, వణికిన
 
రాత్రినీ గుర్తుకు తెస్తుంది!
***
త్తిగిల్లి ఒకవైపుకి, నిద్రపోతోంది
అమ్మ. నానిన
ఆకుల వాసనేదో గదిలో. తన
 
నిద్రలోనూ ముఖంలోనూ, వాన
ఆగాక బయల్పడే
మృదువైన వెలుతురు, గాలి -
 
బహుశా, తన కలల్లో, ఎన్నటికీ
నేను చూడలేని
పగిలిన బొమ్మలూ, ఒక ఇల్లు!
***
త్తిగిల్లి ఒకవైపుకి, నిద్రపోతోంది
అమ్మ. అలసి
కుంచించుకుపోయి, అట్లా
 
రంగు వెలసిన నారింజ చీరలో
క్రమేణా క్షీణిస్తూ 
అయినప్పటికీ వెలుగుతూ 
 
మట్టి ప్రమిదెలాగా, అమ్మ!

06 July 2022

ఆచ్చులి ...

 

ఏడుస్తో వచ్చావు ఇంటికి సాయంత్రం; 
నీ ముఖమేమో మరి
ఎవరో ఉండ చుట్టి విసిరి వేసిన
 
ఒక తెల్లని కాగితం -

హృదయంలోనేమో గాలికి దొర్లే కాగితం
చేసే శబ్దాలు; బహుశా,
నేలపై పొర్లి ఆపై గాలిలో తేలిపోయే

అక్షరాలు; అశ్రువులు!

'పడ్డాను నాన్నా' అనైతే చెబుతావు కానీ
చిట్లిన నీ మోకాళ్లపై
చెక్కుకుపోయి నెత్తురోడే, రెండు

చందమామలు. కాళ్ళు

విరిగి కూలబడ్డ రెండు జింకపిల్లలు!
****
ఏడుస్తో వచ్చావు ఇంటికి సాయంత్రం;
నిన్ను వదిలి వచ్చాను
కానీ, నిన్నా, ఈ వేళ అంతా, చలి

నిండిన ఈ దినంలో

ఈ ఎండలో, నా లోపల బెంగగా మరి
రెండు పావురాళ్ళు;
చిరిగిన ఒక కాగితం. రెపరెపమంటో

ఉప్పగా వీస్తో - ఇక

నెత్తురెండిన ఒక తెల్లని రుమాలు!
_____________
* పిల్లవాడి నిక్ నేమ్

04 July 2022

ఎవరు?

 

నిమ్మకాయ రంగు దుస్తులు వేసుకుని
కూర్చున్నావు,
ఒళ్ళో చేతులు చాపుకుని -

ఎదురు చూస్తున్నావా ఎవరికోసమైనా?
ఎండలో, గాలిలో
ఊగే తూనీగలు నీ ఎదురుగా -

ఏదో ఆలోచిస్తావు. ఒకోసారి, తల వంచి
ఫోన్ చూసుకుంటావు,
ఆనక 'నో' అని తల విదుల్చుతావు -
***
నిమ్మకాయ రంగు ఎండలో, కూర్చుని
లేచావు; నీ తేనె
కళ్ళలో, ఇసుక తెరలూ, కూలిన

భవంతీ, తెగ నరికిన చెట్టూ. నీడ లేక
ఇంతసేపూ నువ్వు
ఎదురు చూసింది, ఎవరికోసం?

02 July 2022

నీ వేళ్ళతో గాలి

 

అందరూ గెలలు కోసుకున్నాక,  తెగ నరికిన 
అరటి చెట్టులాగా అమ్మ - 
***
పల్చటి చలికాలపు ఎండ. ఎండిపోయిన తన  
వేర్ల వంటి శరీరం, ఒకప్పటి 
మట్టి వాసనతో, ఇప్పుడిక నీటి దాహంతో -

రాలిపోగా మిగిలిన, పీచువంటి  తెల్లని జుత్తుని
అప్పుడప్పుడూ, వొణికే 
బొమికల వంటి చేతివేళ్ళతో త్రోసుకుంటో

"కాళ్లల్లో గడ్డలు: నడవలేకపోతున్నాను. మొన్న
నీళ్లు పడుతూ కళ్ళు తిరిగి
పడిపోతే, అదృష్టం, దెబ్బలేమీ తగల్లేదు, 

కానీ, భయంగా ఉందిరా." అంటోంది. అప్పుడు
తన కళ్ళల్లో పగిలిన పావురం 
గుడ్లు. గొంతులో రెక్కలు విరుగుతోన్న శబ్దం -

నిర్జీవమవుతున్న ఒక ఒంటరి ఊయల, నీడలు 
నిద్ర మాత్రలయ్యి, గొంతు 
చుట్టూ బిగుసుకునే ఆవరణ ఇక మరి, తన 

హృదయంలో, calcium లేక చిట్లే ఆ శరీరంలో!
***
నలుపు తెలుపు అస్పష్ట చిత్రంలాంటి గృహం - 

గుమ్మం ముందు తార్లాటలాడే ఒక పిల్లి: మరో 
మార్గం లేక, తాను రోజూ 
ముందు గదిలో sedate అయ్యే టీవీ, ఫోన్ 

thyroid, cholesterol, vitamin B 12, Uric acid కో  
మందుల ప్లాస్టిక్ డబ్బా, 
ఎంతో మృత్యువుని నింపుకున్న మంచంతో

ఐదారేళ్ళ పాప కళ్ళతో, అట్లా చూసే అమ్మ!

దీవెన

ఎదుగుతావు నువ్వు: ఎంతో చక్కగా, ఆరోగ్యకరంగా, లేత ఎండలోని ఒక   మొక్కలాగా.  మిలమిలా

మెరుస్తూ, ఎన్నో మాటలు కూడా చెబుతావు నువ్వు, అడవిలో చెట్లగుంపు మధ్యగా జలజలా పారే ఒక సెలయేరులాగా, దాని సవ్వడిలాగా. ఒక ఇంద్రజాలికుడివి నువ్వు మరి అప్పుడు. ఒక ఇంధ్రధనుస్సువి కూడా నువ్వు, అప్పుడు. అబ్బురంతో చూస్తాను నిన్ను నేను; జింకలాగా దుమికే, పరిగెత్తే, కుదురసలే లేని ఉడతలాంటి నిన్ను

నీ అరచేతులు, గాలిలో దిశలు మారుతూ నాట్యం చేసే పిట్టలు అప్పుడు. నీ పెదిమలు, మాటల్ని పరిమళంతో నవ్వే లేత ఎరుపు పూరేకులు! ఇక నీ కళ్ళు, అవి తెల్లని చేపపిల్లలు. క్షణకాలం ఆగి, వెను వెంటనే తటాలున కదిలి ఎటో వెళ్లిపోయే కుందేలు పిల్లలు కూడా నీ  కళ్ళే. తోటల్లో, గాలికి చిన్నగా హాయిగా ఊగే పూల నీడలూ, వాటి సంరంభం కూడా ఇక నీ కళ్ళలోనే, నీ చిట్టి పొట్టి మాటలలోనే -

మరిక , ఇలా ఎన్నో చెప్పి, ఎన్నో చేసీ, ఎంతో నవ్వీ, చిన్నపాటి తూగుతో నువ్వు రాత్రిలోకీ, అమ్మ ఒడిలోకి నిద్రవై జారితే, నాకు ఎందుకో, ఊగీ ఊగీ నిశ్చలమయ్యే, వెన్నెల్లో తడిచిన వరికంకి ఒకటి జ్ఞాపకం వచ్చింది. వాన గాలికి చూరుపై ముడుచుకునే, ఒక బుజ్జి పిచుక కూడా గుర్తుకు వచ్చింది. చలి రాత్రుళ్ళల్లో, నెగడు చుట్టూ చేరి, చేతుల్నీ, హృదయాల్నీ మరి వెచ్చబరుచుకున్న ఆప్తమైన క్షణం కూడా ఏదో సువాసనై లేతగా సోకింది. కాలం అలా ఆగిపోయింది. ఇక అప్పుడు, బయటా, నా లోపలా నీరెండ లోని యూకలిఫ్టస్ చెట్ల వాసనా, మసక కాంతీ, కరుణా, లాలస. ఎరుకతో, అశృవులతో శుభ్రమై, నిర్మలంగా మారిన నయనాలూ -

***

ఇలాగే ఎదగాలి నువ్వు: ఎంతో చక్కగా, సహజంగా, జీవితం మరి ఒక తురాయి చెట్టై, వేనవేల పూలై నీలోంచి ఇతరులకై భళ్ళున, తళతళా వికసించేటట్లు, పూలవానలో, రంగుల్లో లోకాన్ని తడిపేటట్లు -

కన్నా, ఇలాగే వెళ్ళిపోవాలి, ఇలాగే విముక్తం కావాలి నేను: మరి, కృతజ్ఞతతో, ప్రేమతో, నదులలాంటి చల్లని నీ అరచేతులలో, నిన్నే చూస్తూ, ఇంతకాలం నేను తపించిన, నాకు లభించని, శాంతితో

నీడ

అమ్మ, ఉద్యోగానికి వెళ్ళేది -
అన్నం, పప్పు
ఇవి మాత్రమే చేసేది -

మధ్యాహ్నం స్కూల్ నుంచి
వస్తే, నాకు
ఆ వంటగదిలో, ఒక

నీడ కనపడేది; చిరిగిన ఒక
పర్సులాగా
ఉండేది ఆ నీడ, నల్లగా!
***
అమ్మ, ఉద్యోగానికి వెళ్లడం
లేదిప్పుడు -
అయినా, అన్నం పప్పూ,

కానీ, కర్రీ పాయింట్లో; ఇంకా
అదే, నల్లని
ఆ ప్రేమారాహిత్యపు నీడ

చిరిగిన పర్సులో దాచుకున్న
అతని

ప్రియమైన ముఖంలాగా!